Böbreklerde oluşan, mineral ve tuzlardan meydana gelen kristallere böbrek taşı denilir. Bu durum beslenme, obezite, takviyeler ve bazı ilaçlar sonucu oluşabilir. İdrar yolunun herhangi bir bölgesinde meydana gelebilir.
Böbrek taşı nasıl anlaşılır bilmek, bu durumla karşılaştığınızda doğru şekilde yaklaşmanızı sağlar. Böyle bir şüpheniz olduğunda hastaneye gitmeniz hızlı teşhis ve tedavi için önemlidir. Böbrek taşı hakkında detaylı bilgileri aktarıyoruz.
Böbrek Taşı Nasıl Anlaşılır?
Böbrek taşları ilk oluştuklarında herhangi bir belirtiye
neden olmayabilir. Genellikle üreter (idrarın geçtiği kanal) kısmına
yerleştikten sonra anlaşılabilir. Bu kısım idrarın aktığı yerdir ve tıkanıklık
böbrek ağrısına, şişmesine ve spazmlarına neden olabilir.
Böbrek taşının yaygın belirtileri şu şekildedir:
- Kaburga altında keskin ağrı
- Alt karın ve kasıklarda ağrı
- İdrar yaparken yanma hissi
- İdrarın renginde değişiklik
- Kötü kokulu idrar
- Mide bulantısı
- Kusma
- Ateş ve titreme
- Sürekli idrara çıkma ihtiyacı
- İdrarda kan
- İdrar yaparken zorlanma
Böbrek taşı nasıl anlaşılır bilseniz de semptomların bir
uzman tarafından incelenmesi gerekir. Bazı durumlarda yukarıda saydıklarımızdan
farklı belirtiler görülebilir veya belirtiler uzun bir süre fark
edilmeyebilir.
Böbrek Taşı Neden Oluşur?
Böbrek taşlarının tek bir nedeni olmamakla birlikte bazı
faktörler bu durumu tetikleyebilir. İdrar içerisinde kristal oluşturan
maddelerin artması bu duruma sebep olabilir. Aynı zamanda bu kristallerin
yapışmasını engelleyen maddelerin azlığı da nedenlerinden biridir.
Yetersiz su tüketimi idrarı yoğun hale getirerek
minerallerin kristalleşmesine neden olabilir. Fazla tuz tüketimi, oksalat
içeriği yüksek besinlerin aşırı tüketimi, hayvansal proteinlerin fazla yenmesi
gibi hatalı beslenme alışkanlıkları da böbrek taşlarına sebep olabilir.
Tüm bunların yanı sıra genetik faktörler de böbrek taşı oluşumunda etkili olabilir.
Böbrek Taşı Çeşitleri
Böbrek taşları birbirinden farklı çeşitte olabilir. Taşın
türünü bilmek tedavi yaklaşımını da etkileyecektir. Bu sayede hızlı bir şekilde
tedavi gerçekleştirilebilir.
Böbrek taşı çeşitleri şu şekildedir:
- Kalsiyum taşları
- Strüvit taşları
- Ürik Asit Taşları
- Sistin taşları
En sık görülen çeşit kalsiyum taşlarıdır ve kalsiyum oksalat
formunda oluşurlar. Oksalat karaciğer tarafından üretilen veya yenilen
besinlerden alınan bir çeşit maddedir. Özellikle kuruyemişler ve çikolatada
bolca bulunur. Yüksek D vitamini, metabolik bozukluklar, beslenme etkeni
oksalat maddesini artırabilir.
Strüvit taşları ise idrar yolu enfeksiyonu sonucu
oluşabilir. Bu taşlar hızlı bir şekilde büyüyebilir. Ürik asit taşları da fazla
sıvı kaybı yaşayan kişilerde görülebilir. Sistin taşları ise sistinüri adlı
kalıtsal bozukluk sonucunda oluşur.
Böbrek Taşı Tedavisi
Böbrek taşları belirli teşhisler sonucunda tedavi edilir.
İlk olarak kan ve idrar testleri yapılır. Kan testlerindeki ürik asidin ve
kalsiyumun fazlalığı böbrek taşlarına işaret edebilir. Bunun yanı sıra idrar
testinde de taşlar tespit edilebilir.
Görüntüleme testleriyle de böbrekler incelenir ve büyük,
küçük taşlar burada gözlemlenebilir. Böbrek taşının çeşidi tedavide önemlidir. Tedavi
süreci taşın büyüklüğüne, türüne ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak
değişir.
Tedavi sürecinde doktorunuz size bol su içmenizi önerebilir.
Bu süreçteki şiddetli ağrılar için de ağrı kesiciler reçete edilir. Böbrek
taşının düşürülmesi için de çeşitli ilaç tedavileri uygulanabilir.
Büyük taşlar için de ilk aşamada parçalama yapılabilir.
Bunun için ses dalgalarının kullanımı yaygındır. Güçlü titreşimler oluşturmak
için ses dalgaları uygulanabilir. Bazı durumlarda taşların alınması için
cerrahi operasyonlar da yapılabilir.
Küçük taşlar: Bol su tüketimi önerilir ve taşın
kendiliğinden düşmesi beklenir. Ağrıyı yönetmek için doktor tarafından ağrı
kesiciler reçete edilebilir.
Orta büyüklükteki taşlar: Taşın düşmesini
kolaylaştıran ilaç tedavileri uygulanabilir.
Büyük taşlar:
- Ses dalgalarıyla kırma (ESWL): Yüksek frekansta ses
dalgaları kullanılarak taşlar küçük parçalara ayrılır.
- Üreteroskopi: İnce bir tüp ile idrar yolundan
girilerek taş parçalanır veya çıkarılır.
- Cerrahi müdahale: Büyük taşlar veya diğer yöntemlere
yanıt vermeyen vakalarda ameliyat gerekebilir.
Böbrek taşı oluşumunu önlemek için bol su tüketmek, dengeli
beslenmek ve düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak önemlidir.