- Folik asit, vücutta DNA ve RNA sentezinden kırmızı kan hücrelerinin üretimine, hücre bölünmesinden sinir sistemi gelişimine kadar birçok hayati süreçte görev alan bir B grubu vitaminidir. Yetersiz beslenme, bazı gastrointestinal rahatsızlıklar veya aşırı alkol tüketimi gibi faktörler folik asit eksikliğine neden olabilir. Bu yazıda folik asit eksikliğinin belirtilerini ve nedenlerini detaylı biçimde ele aldık.
Folik Asit Eksikliği Belirtileri
Folik asit eksikliği, vücuttaki çeşitli biyokimyasal
süreçleri sekteye uğrattığı için çok sayıda belirtiye neden olabilir. Bu
belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve uzman değerlendirmesi
gerektirir.
Folik asit eksikliğinin olası belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Yorgunluk ve halsizlik hissi,
- Ciltte solukluk,
- Üşüme hissi,
- Baş dönmesi,
- Nefes darlığı ve solunum güçsüzlüğü,
- Baş ağrısı ve çarpıntı,
- Ağızda yara oluşumu,
- Dilde şişme ve yanma hissi,
- Tat almada bozulmalar,
- İştahsızlık, yeme alışkanlıklarının değişmesi,
- İshal veya kabızlık,
- Mide bulantısı,
- Karın ağrısı,
- Konsantrasyonda zorluk,
- Depresyon,
- Kaslarda güçsüzlük,
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması,
Belirtiler genel gözlemlere göre sıralanmıştır ve bilgilendirme amaçlıdır. Net teşhis ve tedavi süreci için mutlaka bir uzmana danışılmalıdır.
Folik Asit Eksikliğinin Nedenleri
Folik asit eksikliğinin pek çok nedeni olabilir. Bu nedenler
kişinin hayat tarzıyla veya genetik olarak olabilir. Nedeninin tam olarak
tespit edilmesi problemin çözümü için oldukça önemlidir. Belirtileri
hissettiğinizde bir doktora danışarak teşhis ve tedavi sürecine
başlamalısınız.
Folik asit eksikliğinin nedenleri şu şekildedir:
- Yeşil yapraklı sebzeler, turunçgiller ve tahıllar gibi folat
açısından zengin gıdalardır. Bu gıdaların yeterince tüketilmemesi, eksik
beslenme bu probleme yol açabilir.
- Yiyeceklerin aşırı pişirilmesi folat içeriğini azaltabilir.
Folik asit de folat adlı vitaminin sentetik formudur.
- Bazı sindirim sistemi hastalıkları folik asitin emiliminde
problem yaratabilir. Her ne kadar yeterli beslenseniz de vücut sağlıklı bir
şekilde emilimi gerçekleştiriremeyebilir.
- Aşırı alkol kullanımı folatın emiliminde ve depolanmasında
problem oluşturabilir.
- Kullanılan bazı ilaçlar da emilim problemlerine sebep
olabilir.
- Kadınlarda gebelik ve emzirme süreçlerinde folik asit
ihtiyacı artar ve yeterince alınmadığında doğumda problemlerle
karşılaşılabilir.
Tüm bunlar genel görülen folik asit eksikliği nedenleri arasındadır. Bunların dışında da pek çok etken folik asit eksikliğine neden olabilir. Böyle bir durumda belirtilerin bir uzman tarafından değerlendirilmesi ve problemin altında yatan sebebin kaldırılması gerekir.
Folik Asit Eksikliği Nelere Yol Açar?
Folik asit eksikliği tedavi edilmediği takdirde ciddi sağlık
problemlerine neden olabilir. En sık görülenlerden biri anemi yani
kansızlıktır. Bu durum; halsizlik, baş dönmesi, çarpıntı ve solunum sıkıntısı
gibi semptomlara yol açabilir
Folik asit eksikliği ayrıca bağışıklık sisteminin
zayıflamasına da sebep olabilir. Bunun sonucunda kişi sık sık hasta olabilir.
Bunun yanı sıra ağızda yaralar, dilde şişlik ve yanma da görülebilir.
Sinir sistemi etkilenirse; konsantrasyon bozukluğu,
unutkanlık, sinirlilik ve depresyon gibi nörolojik ve psikolojik belirtiler
gelişebilir. Bu durum, bireyin yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilir.
Hamilelik sürecinde folik asit eksikliği oldukça
tehlikelidir. Folik asit bebeğin beyin ve omurilik gelişimi için oldukça
önemlidir. Yeterli folik asit alınmadığında bebekte ciddi doğum kusurları
görülebilir.
Tanı ve Tedavi Süreci
Folik asit eksikliğinin tanısı, öncelikle hasta öyküsünün
alınması ve semptomların değerlendirilmesi ile başlar. Sonrasında kan
testleriyle folat düzeyleri ölçülerek teşhis konur.
Tedavi, eksikliğin şiddetine ve nedenine göre planlanır.
Genellikle oral folik asit takviyeleri önerilir. Bununla birlikte, beslenme
alışkanlıklarının düzenlenmesi, alkol tüketiminin azaltılması ve emilimi
engelleyen ilaçların yeniden değerlendirilmesi gibi yaşam tarzı değişiklikleri
de tedavinin parçasıdır. Eğer eksiklik, başka bir sağlık sorununun belirtisi
ise (örneğin emilim bozukluğu), altta yatan hastalığın tedavisi öncelikli hale
gelir.
Sonuç olarak, folik asit eksikliği önlenebilir ve tedavi
edilebilir bir durumdur. Ancak belirtiler hafife alınmamalı, doğru tanı ve
etkin tedavi için mutlaka bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır.