Tonsilit, boğazın arka kısmında yer alan bademciklerin iltihaplanması durumudur. Bu enfeksiyon genellikle virüsler veya bakteriler nedeniyle gelişir. Bakteriyel kaynaklı tonsilit, genellikle daha şiddetli semptomlarla seyreder. Tonsilit ne demek detaylarıyla açıklıyoruz.
Tonsilit Ne Demek?
Bademcikler, boğazın her iki yanında yer alan ve bağışıklık
sisteminin bir parçası olan dokulardır. Ağız yoluyla vücuda giren
mikroorganizmaların yakalanmasında görev alırlar.
Tonsilit, bademciklerin virüs veya bakteriler nedeniyle
iltihaplanarak şişmesiyle ortaya çıkar. Genellikle ilk belirti boğaz ağrısıdır.
Gözle yapılan muayenede bademciklerde kızarıklık ve şişlik gözlenebilir.
Tanı koymak için hekiminiz fizik muayene yapar, gerektiğinde
boğaz kültürü ile enfeksiyonun nedeni tespit edilir ve buna uygun tedavi
planlanır.
Tonsilit, özellikle çocuklar ve ergenlerde sık görülürken, 3
yaş altı çocuklarda ve yetişkinlerde daha nadir görülmektedir.
Bademciklerdeki İltihabın Belirtileri
Tonsilit yani bademcik iltihabı belirtileri hızlı bir
şekilde ortaya çıkar. Belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterse de sık
karşılaşılan bazı belirtileri listeleyebiliriz.
Bademcik iltihabı belirtileri şu şekildedir:
- Boğazda kaşıntı ve ağrı,
- Kırmızı bademcikler,
- Yutmada zorlanma,
- Bademcikler üzerinde beyaz lekelenmeler,
- Ateş,
- Karın ağrısı,
- Lenf düğümlerinde şişlik,
Belirtiler bademcik iltihabının virüs veya bakteri kaynaklı olmasına göre değişiklik gösterebilir. Belirtilerin bir uzman tarafından dikkatli bir şekilde incelenmesi gereklidir.
Tonsilitin Virüs veya Bakteri Kaynaklı Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Tonsilitin ilk belirtisi boğaz ağrısıdır. Bakteri veya virüs
kaynaklı olsun ikisinde de boğaz ağrısı, şişliği ve kızarıklığı
gözlemlenebilir. Yutkunma güçlüğü de sık karşılaşılan problemlerden
biridir.
Virüs kaynaklı tonsilit bakteri kaynaklı olana göre daha
hafif belirtiler gösterebilir. Boğaz ağrısıyla birlikte öksürük, burun
tıkanıklığı ve akıntısı da görülebilir.
Bakteri kaynaklı tonsilitte ise belirtiler daha şiddetli
görülebilir. Boğaz ağrısıyla birlikte ağızda kötü koku da görülebilir. Ancak
bunlar yalnızca gözlemlerden elde edilen sonuçlardır. Hastadaki tonsilitin
bakteri mi yoksa virüs mü kaynaklı olduğunu anlamak için test yapılması
gereklidir.
Tonsilit Öksürük Yapar mı?
Evet, özellikle viral kaynaklı tonsilitlerde öksürük sık
görülen bir belirtidir. Bademciklerdeki şişlik ve boğazdaki tahriş öksürüğü
tetikleyebilir. Bu durum boğazda ilave rahatsızlığa neden olur. Ilık içecekler,
boğazı yatıştırarak öksürüğün hafiflemesine yardımcı olabilir.
Tedavi Süreci: Viral ve Bakteriyel Tonsilit
Tonsilit tedavisi enfeksiyonun sebebine bağlı olarak
değişir. Genellikle belirtiler ve ağrı bir hafta içerisinde hafifler.
Viral tonsilitte özel bir ilaç tedavisi gerekmez. Bu durumda
semptomların hafifletilmesine yönelik destekleyici tedavi uygulanır.
Bakteriyel tonsilitte antibiyotik tedavisi gerekebilir.
Antibiyotik mutlaka doktor kontrolünde kullanılmalı ve reçeteye uygun sürede
tamamlanmalıdır. İlacın erken kesilmesi, enfeksiyonun tekrarlamasına veya
antibiyotik direncine yol açabilir.
Antibiyotik kullanımında bilinçli olunması oldukça
önemlidir. İlk olarak doktor tarafından reçete edilmediği sürece kesinlikle
antibiyotik kullanılmamalıdır. Doktor reçete ettiğinde ise belirtiler azalırsa
dahi antibiyotik hekimin önerdiği süreç boyunca kullanılmalıdır.
İlacı belirlenen süreç boyunca kullanılmamak enfeksiyonun
tamamen temizlenmemesine sebeo olabilir. Ayrıca antibiyotik direnci gibi
olumsuzluklar da meydana gelebilir.
Tonsilit için Evde Neler Yapılabilir?
Tonsilit tedavisinde belirtilerin hafifletilmesi için bazı
uygulamalar yapabilirsiniz. Bunlar sayesinde iyileşme sürecini kısaltabilir ve
daha rahat geçirebilirsiniz.
Tonsilit için evde yapabileceğiniz tavsiyeler şu şekilde
sıralanabilir:
- Bol sıvı alın,
- Sık sık dinlenin ve vücudunuza iyileşmesi için fırsat verin,
- Yumuşak yiyecekler tüketerek boğaz hassasiyetinizi azaltın,
- Nemlendirici cihazlarla boğazınızdaki tahrişi azaltın,
- Doktorunuzun önerdiği ağrı kesicileri kullanın,
- Tuzlu suyla gargara yapın,
- Ağız hijyeninize ekstra özen gösterin,
Tüm bunlar iyileşme sürecini kısaltabilecek önerilerdir.
Bunları doktorunuzun önerdiği tedavi planını destekleyici olarak kullanmanız
tavsiye edilir.
Tanı ve Tedavi Süreci
Bademcik iltihabı tanısında hekiminiz bir çubuk ve ışık
yardımıyla boğazınızı inceleyecektir. Gerekli görülürse boğazdan alınan
kültürle enfeksiyonun virüs veya bakteri kaynaklı olduğu belirlenebilir.
Enfeksiyon bakteri kaynaklı ise genellikle antibiyotik
reçete edilir. Birkaç gün içerisinde kişi kendini daha iyi hissedebilir ancak
doktorun önerdiği süreç boyunca antibiyotiğin kullanımı gereklidir.
Süreç boyunca kişinin belirtilerini hafifletmek için de ağrı
kesici ve ateş düşürücülerin kullanımı önerilebilir. Kronik tonsilit
durumundaysa kişinin ameliyat olması gerekebilir.
Kronik Tonsilit Nedir?
Tonsilit herkesin yaşayabileceği bir bademcik
enfeksiyonudur. Ancak bazı kişilerde bu enfeksiyon yılda iki veya üçten fazla
meydana gelerek kronikleşebilir. Enfeksiyonun şiddeti de yükselebilir. Bu
durumda kişinin sağlığı için doktor kontrolünde bademciklerin alınması
gerekebilir.
Tonsilit Bulaşıcı Bir Hastalık mıdır?
Tonsilite sebep olan virüsler ve bakteriler bulaşıcıdır.
Enfekte olmuş kişiyle çatal, kaşık paylaşmak, yakın temasta bulunmak bulaşa
sebep olabilir. Ayrıca kirlenmiş bir yüzeye dokunup elinizi ağız veya burnunuza
götürdüğünüzde, hasta kişinin hapşırıp öksürmesiyle de bulaşabilir.